...آیا به اندازه که در قرآن کریم و احادی نبوی وعالیم اواء «ع» بر عقل و تعقّل تأکید شده است، در هیچ مکتب و مذهب و نگرش و نِحله و فلسفه ای تأکید شده است؟

و آیا بجز معصوم«ص»، کسی عقل را «حجّت باطنی» خداوند خوانده است؟

و آیا جز معصوم«ع»، کسی از سطوح عقل گذشته و به دفائن عقلی و «عقل دفائنی» پی برده است؟

بنابراین، چگونه ممکن است طرفداران و مدافعان استقلال و استغنای معارف قرآنی و اوصیایی، بهره مندی از عقل را منع کنند.

خودِ رسیدن به «مبانی تفکیک»، از توغّل در تعقّل است. و آیا اگر کسی از کمترین مرتبه عقل و خرد بهره ور باشد، خواهد گفت، عقل یعنی فلسفه.

و آیا کدام فلسفه، عقل است و عقل گرایی؟ فلسفه مشاء ، که رئیس آن مکتب در اسلام، یعنی شیخ الرئیس ابن سینا می گوید، هیچ حقیقتی را با آن فلسفه نمی توانیم فهمید، حتی حقیقتِ یک «عَرَض» را؟ و خواجه نصیر طوسی می گوید: «فلسفه ، همه مطالب و مقاصد خود را نیز نتوانسته است ثابت کند، با اینکه با ظواهر شرع مخالف است».1

یا فلسفه عرفانی صدرایی، که به تصریحات این فیلسوف عارف، در سراسر اثارش، مطالب بنیادین آن مبتنی بر «کشف» است، که ربطی به «عقل فلسفی» ندارد، و –اگر مبادی و طرق کشف صحیح باشد- منحصراً برای خود مکاشف حجیّت دارد و بس.

1-«مقدّمه« ج3،ص1209،چاپ دکتر علی عبدالواحد وافی،دارنهضه مصر للطّبع و النّشر.

پیام جاودانه.ص82-83